Startpunt:
Top Von Gimborn Arboretum
Velperengh 13
3941 BZ Doorn
Ik heb het wel eens gehad over mijn to-wandel-lijstje. Een onuitputtelijke lijst van allemaal wandelingen die ik graag nog eens wil doen. Meestal wordt die lijst langer en langer, maar de laatste tijd ben ik flink aan het afstrepen. Zo ook de omgeving van Doorn. Een bezoek aan het Nationaal bomenmuseum Gimborn en Museum Huis Doorn stonden al enige tijd op de beruchte lijst, maar nu zijn ze er eindelijk vanaf, want wij gaan naar Doorn.
Nationaal bomenmuseum Gimborn
Het is nog vroeg als we bij het Nationaal bomenmuseum Gimborn arriveren. Vandaag zijn Bob en ik samen een dagje uit. Het bomenmuseum gaat in het seizoen vroeg open, dus wij zijn als eerste vandaag van de partij. Voordeel, je hebt het hele park voor jezelf. We pakken een gratis plattegrond mee en na enige bestudering komen we tot de conclusie dat we de blauwe route gaan volgen. Deze komt in vrijwel het gehele park.
Meteen valt de diversiteit aan bomen en struiken op. Niet voor niks heeft het park de status van Nationaal Museum. Misschien leuk om eerst even te vertellen hoe het park is ontstaan. Eigenlijk had het park niet op deze plek moeten liggen. Meneer Max von Gimborn was de zoon van een Duitse apotheker uit Emmerich. Von Gimborn wordt echter geen apotheker, maar begint net over de grens in Zevenaar een inktfabriek. Apothekers hadden vroeger wel iets met de natuur en het bloed kruipt waar het niet gaan kan. In 1907 huurt hij aan de rand van Zevenaar een stukje land waar hij zijn liefde voor naaldbomen terug laat komen. Het park is dan ook rijk aan naaldbomen van over de hele wereld. Echter ligt Zevenaar in het Rijndal en op die natte rivierklei doen naaldbomen het niet zo best.
In 1924 koopt Von Gimborn een stuk bos op de hoge droge zandgrond in Doorn. Naast het landgoed van Keizer Wilhelm II, vast geen toeval. Hier begint hij opnieuw met zijn bomenverzameling van exotische soorten. Hij wil eigenlijk ook in zijn park gaan wonen, maar al snel moet hij een deel van zijn grond verkopen door financiële problemen. De inktfabriek verkoopt hij aan Pelikan, nu nog steeds een bekend inktmerk.
Terug naar het park zelf. Het is een gevarieerd park, met natuurlijk niet alleen diverse boomsoorten, maar ook leuke doorkijkjes, kunst en waterpartijen. Daardoor is er altijd wat te zien. Nu in de herfst kleuren vele bomen ook mooi. De exotische planten hebben vaak ook bijzondere vruchten, zoals de pindakaasboom, dat een roze bloemetje met een blauw vruchtje heeft. Als je de blaadjes tegen elkaar aanwrijft ruikt ie naar….. wat denk je?
Er staat trouwens nog veel in bloei. Zo groeien er her en der cyclamen in het bos en ook de winterheide staat in bloei. Tof voor de kinderen is de boomhut van Max. Prachtig gemaakt met natuurinformatie. Aan het einde van de route komen we bij het winkeltje waar je niet alleen leuke spulletjes kunt kopen, maar ook plantjes en koffie met wat lekkers.
Landgoed Moersbergen
Een wandeling door Landgoed Moersbergen brengt ons naar onze volgende locatie, maar ook dit landgoed is de moeite waard. Het oude huis lig aan het einde van de oprijlaan verstopt tussen het groen, maar de dienstwoningen die bij het landgoed horen zijn duidelijk aanwezig. Ze zijn allen vormgegeven als langhuisboerderijen. In de middeleeuwen opgericht als Ridderhofstad, want al in de 15e eeuw komt het kasteel voor in de kronieken. Vele eigenaren verbouwden het kasteel, maar het huidige uiterlijk kreeg het kasteel rond 1927, wanneer de toenmalige eigenaar het in de oorspronkelijke staat herstelde. Dit deed hij aan de hand van 18e-eeuwse tekeningen in Oudhollandse stijl, waardoor het kasteel nog steeds een middeleeuws uiterlijk kent. De afwisseling tussen open weides en het bos vormt een belangrijk kenmerk van dit landgoed en zorgt voor een hoge natuurwaarde. Ik was hier al eerder toen ik mijn wandelgids van de Oude Bondswandelweg van Amsterdam naar Arnhem maakte en toen stak er op deze oprijlaan een ree voor me over.
Museum Huis Doorn
Het duurt niet lang voor we Museum Huis Doorn naderen. Het park, waarin het kasteel ligt, is vrij toegankelijk, alleen voor het kasteel moet je entree betalen. Wij kiezen er voor om eerst te gaan lunchen in de oranjerie. In een prachtige historische setting maken we een keuze uit de kaart. Alles klinkt even lekker, dus een keuze maken valt niet mee. Uiteindelijk valt de keuze van Bob op het broodje carpaccio en ik ga voor het duo gerookte zalm en roerei. Natuurlijk met ook wel lekker te drinken erbij. Heerlijk! Na een lekkere vlotte bediening gaan we eerst de audiotour door het park doen. Via de website van Huis Doorn kun je deze aanzetten. Groene nummertjes in het park geven aan waar je de audiofragmenten moet afluisteren. De audiotour geeft je een goed beeld van de historie van het park en hoe je door het park heen moet lopen.
Je wandelt langs de kapel, de voormalige hoofdingang, het mausoleum, de rozentuin, het pinetum, de lanen, de moestuinen en de garages. De audiotour is een afwisselende route en duurt ongeveer een uur, dus daarna hebben we nog voldoende tijd om niet alleen Huis Doorn zelf te bezoeken, maar ook de garage die omgebouwd is tot tentoonstellingsruimte over de Eerste Wereldoorlog. Want deze oorlog is de reden dat Keizer Wilhelm II hier in Doorn is komen wonen. Nou ja, wonen. Hij is gevlucht uit Duitsland en kreeg hier onderdak. Eerst in Kasteel Amerongen, maar een paar jaar later koopt hij Huis Doorn. Nederland verleent hem asiel en hij mag alleen met toestemming verder dan tien kilometer van zijn huis af. Hier maakt hij nauwelijks gebruik van. In het entreegebouw is een maquette van zijn reis te zien met alle locaties waar Wilhelm geweest is, van het paleis in Berlijn tot aan Huis Doorn.
Huis Doorn zelf is een pareltje. Wilhelm had al zijn spullen uit zijn paleizen meegenomen met de trein naar Nederland. Huis Doorn was natuurlijk veel kleiner, dus hij moest veel in een opstal zetten. Met zoveel mogelijk spullen probeerde hij zijn nieuwe kasteel in Doorn in te richten. Het gevolg is een overvol huis. Wie door Huis Doorn loopt ziet geen gemaakt museum, maar ziet het huis zoals Wilhelm er in leefde. Niets is verplaatst of erbij geplaatst sinds hij overleed in 1941. Vrijwel direct daarna is het huis opengesteld voor het publiek en juist dat alles er nog bij staat alsof de keizer er gisteren nog was, maakt het erg bijzonder. Wie het verhaal van Wilhelm II aanhoort, gaat wat stiller naar huis dan dat hij kwam.
Wilhelm is nog steeds op het landgoed. In het park is een mausoleum gebouwd. Hier ligt hij te wachten tot dat Duitsland weer een monarchie wordt. In zijn testament heeft hij vast laten leggen dat hij dan terug naar Duitsland wil. Wie door de kleine raampjes heen kijkt ziet de kist met daar overheen een grote vlag. Wilhelm kan nog lang wachten…
Dan is het tijd om de auto bij het Bomenmuseum weer op te zoeken. We lopen via een andere route over Landgoed Moersbergen terug. We kijken terug op een prachtig uitje op de Utrechtse Heuvelrug dat zeker voor herhaling vatbaar is.
Ook op pad
Wil je ook het Nationaal Bomenmuseum Gimborn of Museum Huis Doorn bezoeken? Of heerlijk lunchen in restaurant De Oranjerie. Alle informatie over de Utrechtse Heuvelrug is te vinden op de website van Op de Heuvelrug. Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met RBT Heuvelrug & Vallei.