Ten noorden van Gävle in Midden-Zweden vind je een keur aan landschappen. Kleine idyllische huisjes in het landschap tot wilde beekdalen en uitgestrekte bossen. Na de heerlijke nacht heeft Stef van Hedenstugan B&B het ontbijtbuffet alweer klaar staan. Nadat onze maag gevuld is bepalen we onze doelen van vandaag.
Häckelsängsbodarna
Tot een kleine twee eeuwen geleden werden de koeien uit de dorpen in de zomer ver buiten het dorp neergezet. De weilanden bij de dorpen dienden toen immers als hooiland, benodigd voor het aanleggen van een wintervoorraad. Met de modernisering van de landbouw in de 20e eeuw was dat niet meer nodig; men kon hooi van elders krijgen. Toch bleef het gebruik van deze afgelegen weides in stand en wel door hier dan schapen te stallen. Na de Tweede Wereldoorlog ging ook dit gebruik verloren en verdwenen de kleine zomernederzettingen.
Häckelsängsbodarna is nog wel deels behouden gebleven, al doen de meeste huisjes nu dienst als vakantiehuisje. Rond één woning staan echter nog steeds schapen. Een oudere man is er toevallig net mee bezig als we aankomen. Hartelijk begint hij te vertellen over de historie en nodigt ons uit de gebouwen van binnen te komen bekijken. Dat slaan we natuurlijk niet af. We komen eerst in een klein huisje terecht, waar de man vertelde over kleine, maar toch leuke wetenswaardigheden. Het huisje had namelijk een voorraadkamer. Deze was op het noorden gelegen; dat was immers de koele zijde. Het grotere huis was ooit deels ingestort, maar zeven vrijwilligers besloten het helemaal te restaureren. Het ziet er prachtig uit met diverse bijzondere houtkachels. De bovenetage was voor de vrouwen. Hier staan meerdere weefgetouwen. Tot slot laat de man nog trots een oude schuur zien. Iedere boer had in het bos immers ook nog een stukje land. Voor wat kleinschalige akkerbouw, houtoogst of extra grasland. In het bos stonden houten schuren, opgetrokken uit boomstammen. Ook deze schuren zijn inmiddels allemaal verloren gegaan, op dit ene exemplaar na. Om de schuur te behouden voor de toekomst, is het stam voor stam uit elkaar gehaald en verplaatst naar dit zomerdorpje. Nog een leuk detail: ieder pad in het bos heeft een eigen houten naambordje, met de familienaam van de (voormalige) eigenaars. We nemen afscheid en rijden nog even het weggetje af naar een haventje. Vanuit een schuilhut met barbecueplaats heb je wederom een weergaloos uitzicht over de zee, met enkele fraaie, beeldbepalende eilanden, terwijl visdiefjes af en aan vliegen. Op de terugweg scheert een zeearend over de boomtoppen, wauw.
Hådells gammelskog
Op loopafstand van Hedenstugan ligt het kleine natuurreservaat Hådells gammelskog. Ook hier geldt echter weer: klein maar fijn en oprecht zonde om het niet te bezoeken. Reeds bij de ingang van het gebied wacht een eerste verrassing: een kleine plaggenhut. Ooit werd er in de regio veel houtskool gemaakt, benodigd voor de ijzerindustrie. Het maken van houtskool is een tijdrovend proces, waarbij een stapel hout moet blijven smeulen niet branden! Men moest het proces ter plekke bewaken. Arbeiders sliepen daarom in plaggenhutten bij het vuur. De huidige plaggenhut is een replica en kun je tijdens een trektocht als slaapplek gebruiken.
Het bos is een reservaat vanwege zijn stokoude sparren. Nu valt dat minder op dan bij bijvoorbeeld eiken. Het zijn voor ons niet de sparren die de kleine wandeling zo bijzonder maken: het is de weelderigheid van het bos. Het licht op een helling rond een veentje. Overal liggen enorme keien. Het is niet moeilijk hier in trollen te geloven. De keien zijn begroeid met mossen, korstmossen en varens, een waar sprookje. Heuvelachtig terrein en keien betekent dat het smalle pad constant slingert en berg op/af gaat. Gelukkig is het met oranje banden goed aangegeven. In het bos bevindt zich ook nog een open keienveld. Rond de ijstijd lagen de keien in de branding van de zee en kregen zo hun ronde vorm. De zee ligt nu kilometers verderop vanwege het feit dat het land omhoog komt. Zo biedt dit korte rondje verrassend veel variatie.
Skärjån
Ik ben gek op stromend water en niet ver van Axmar bruk vinden we het natuurreservaat Skärjån, genoemd naar het riviertje. We rijden de gravelweg helemaal uit tot aan het meer Stor-Skärjån. Via wilde stroomversnellingen begint hier het riviertje. Op het meer ontdekken we nog vier parelduikers. Al snel laten we het meer achter ons en volgen we het pad langs het riviertje. Het water mag vrij zijn gang gaan, hetgeen resulteert in een bochtig verloop met soms meerdere vertakkingen en dus ook eilanden. Via een brug lopen we over zo’n eiland, om het even verderop via een volgende brug met fraai zicht over het water, weer te verlaten. Een van de bijzonderheden hier is de gewone bronlibel. Deze zien we niet, wel ontdekken we bosbeekjuffers (zwarte vleugels) en bruine korenbouten (lichtbruine, doorschijnende vleugels). Het bos oogt als een weelderig woud en varieert naar gelang de hoogteligging. Op lage plekken is het bos een moerasbos, met veenmossen, maar ook met de nodige muggen. Zodra het pad wat klimt, verdwijnt een groot deel van de muggen en bepalen varens en hengel het beeld. We wandelen door tot een schuilhut. Deze staat op een fraaie plek bij een flinke rots en stroomversnellingen. Via hetzelfde pad keren we terug naar de auto. Je kunt de Skärjån echter nog verder blijven volgen. Voor een rondje: loop door tot de gravelweg, sla linksaf en keer zo terug naar de auto. Je kunt zelfs helemaal doorlopen naar Axmar bruk. Lees hierover in de eerste blog van deze serie.
Eenmaal terug maken we graag gebruik van de douche en dan is het alweer tijd voor het diner. Vandaag hebben we rijst met een licht pittige curry. We kletsen met onze gastheer nog wat na en dan is onze tijd in Hedenstugan alweer voorbij en maken we ons klaar voor de nacht.
Dit wil ik ook!
Deze blog is mogelijk gemaakt door Hedenstugan B&B Hotel in Bergby. Hier verwelkomen Stef en Kajsa je in een voormalig ziekenhuisje wat Stef in 2012 heeft omgebouwd tot een sfeervolle B&B. Indien gewenst kookt de gastheer ’s avonds een maaltijd. Wij maakten gebruik van de driepersoons kamer. Er zijn kamers van een tot en met vier personen. Stef kan je van alles vertellen over de omgeving. Kortom, een mooie uitvalsbasis voor de tochten in Gävleborgs lan.
Lees ook dag een bij Hedenstugan.
Nog meer Zweden
Nog niet genoeg van Zweden? Ik maakte eerder een aantal blogs over de Höga Kusten regio.
Liever elders in Zweden vertoeven? Lees mijn blog over Tärnö en de omgeving van Furudal.
