Startpunt: Parkeerplaats Kustersland, langs de N335, de kruising Beekseweg / Oude Eltenseweg in Zeddam
Zoals jullie weten ben ik dol op boswandelingen. Zeker als de tocht ook nog eens wordt afgewisseld met leuke extra’s als uitkijkpunten, heideveldjes en watertjes. In Montferland bij ’s-Heerenberg vindt je een prachtige omgeving waar je uren gevarieerd kunt wandelen.
De wandelgids zegt: “Een stevige, maar prachtige rondwandeling met weidse panorama’s over velden en dorpen.” Kijk, dat klinkt goed! We maken de keuze om de Trage Tocht Hettenheuvel te wandelen uit de wandelgids ‘Wandelen op de rand van bos en boerenland’. Meteen als we uit de auto stappen zien we ons eerste doel van de route al liggen, de Grafelijke korenmolen van Zeddam.
Een oude historische zandweg brengt ons naar deze oudste molen van ons land die al voor 1441, in de late middeleeuwen, is gebouwd. De middeleeuwse constructie van de dikke muren is nog aanwezig. Je kunt ook wel aan de grove bouw van de stenen zien dat het een middeleeuws gebouw is. Als we verder lopen, valt mijn oog op een oude schuur. Het bordje op de gevel vertelt dat het een rosmolen betreft. Deze werd in 1546 gebouwd als aanvulling op de windmolen, zodat er bij weinig wind toch gemalen kon worden. De molenaar leende dan een paard van een plaatselijk boer.
Terwijl we typische toeristische foto’s aan het maken zijn van de twee molens met wandelaar vliegt de deur van de rosmolen open. Meteen wanen we ons in een scene van het tv-programma ‘Dwars door de lage landen’, waarbij de makers spontane ontmoetingen hebben langs de wandelroute. De molenaar vertelt dat de rosmolen nog werkt en dat ze hem aan het poetsen zijn voor de open dag die in het weekend zal zijn. We worden uitgenodigd om binnen te kijken, waar we een immens rad zien waaraan het paard de maalderij in werking zette.
We nemen afscheid van de heren en vervolgen onze weg. Over de velden wandelen we het Bergherbos in. Ongemerkt lopen we vals plat omhoog. We passeren een stukje bos met veel mos op de bomen, meteen komt het oerwoud-gevoel naar boven. Ik vind het altijd prachtig om te zien. Dit is een teken dat de luchtvochtigheid hoog is en dat lucht hier zuiver is. Op een stronk van een omgevallen boom zit een dagpauwoog zich op te warmen in de zon. Reeën laten zich niet zien, maar aan de sporen van de ligplekken en de pootafdrukken vertellen dat ze niet ver weg zijn.
De paden worden steeds steiler en dan ineens staan we bovenop de 93 meter hoge Hettenheuvel, vanwaar we uitzicht hebben over het bos heen naar het achterland. We zien zelfs de Veluwe aan de horizon. Zwervend door het bos komen we dan uiteindelijk bij de bosrand en ploffen we neer op het terras van ’t Peeske voor een welverdiende lunch. Dat hier in het Bergherbos ook vliegende herten leven laat een groot houten kunstwerk zien. Prachtig gemaakt, maar zo vroeg in het jaar hoeven we hier niet naar te zoeken. Vliegende herten komen pas tevoorschijn als er zwoele zomeravonden zijn tussen half juni en half juli.
’t Peeske is trouwens een oude watermolen. Aan de voorkant zien we nog de molenvijver, maar helaas is het rad al heel lang geleden, in 1894, verdwenen. De naam Peeske is een verbastering van het Latijnse pascuum, wat bron of vochtige plek betekend. De vijver leverde nooit veel water, want de molen kon er maar een uur mee draaien. Bij ’t Peeske vinden we nog wel een speelbos van Natuurmonumenten. We komen bij een punt waar we eerder geweest zijn. Degene die graag een langere wandeling willen lopen, kunnen ook deze twee routes aan elkaar knopen. Zie ook het kaartje.
Het frisse groen van de bomen en het zonnetje zorgen er voor dat het zelfs warm is. Nog meer sporen uit de middeleeuwen, want hier op de stuwwal werd in die tijd ijzer gewonnen. Dit ijzer bevond zich in zogenaamde klapperstenen. De stenen lagen vaak bij elkaar en door deze op te graven ontstonden er ijzerkuilen.
Bijna aan het einde van de route komen we bij een ven met massa’s zwemmende kikkervisjes. Hier heeft Natuurmonumenten een corridor door het bos heen gemaakt zodat er meer bosrand ontstaat. Hier profiteren allerlei dieren, maar vooral insecten van. Doordat het beschut ligt, is er minder wind en meer warmte. Vooral vlinders, sprinkhanen, maar ook zweefvliegen vinden dit erg fijn. Vanaf het kleine uitkijktorentje hebben we zicht op een oeverzwaluwenwand die nog niet bezet is, maar dat zal niet lang meer duren. Ook de route duurt niet lang meer, want de auto is alweer in de buurt en we kunnen terugkijken op een prachtige wandeling.
Met dank aan
Deze wandeling is mogelijk gemaakt door Hotel Zonneheuvel. Dit is een kleinschalig familiehotel gelegen aan de rand van het Bergherbos in Beek. De ideale uitvalsbasis om de natuur en cultuur in de gemeente Montferland te ontdekken. Ook heerlijk een paar dagen er tussenuit. Ik mag jullie korting geven op een boeking. Als je rechtstreeks bij het hotel boekt met de code: ZHWBE, krijg je 5% korting op je boeking en geniet je net als wij van een heerlijk bed en een lekker ontbijt in een prachtige omgeving.
